Ποιο είναι το ναρκωτικό που κυκλοφορεί ελεύθερα, είναι πάμφθηνο και έχει άμεσα …αποτελέσματα; Ένα είναι, και το ξέρουμε όλοι: Η ζάχαρη. Το γλυκό δηλητήριο, που μας δίνει απόλαυση και μας γεμίζει ευφορία ενώ όμως ταυτόχρονα, όπως όλα τα ναρκωτικά, οδηγεί σταθερά και με μαθηματική συνέπεια σε σοβαρές ασθένειες και στο θάνατο. Υπερβολές; Καθόλου. Κάτι ξέρει παραπάνω ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, όταν συστήνει τον περιορισμό της κατανάλωσης ελεύθερων σακχάρων (γλυκόζη, φρουκτόζη, επιτραπέζια ζάχαρη) στο μισό απ΄ ό,τι λαμβάνει σε καθημερινή βάση ο σύγχρονος άνθρωπος στις δυτικές κοινωνίες. Με απώτερο στόχο μάλιστα αυτή η μείωση να φθάσει προοδευτικά στο ¼ ! Δηλαδή από τα 101 γραμμάρια που προσλαμβάνουμε καθημερινά _και συχνά είναι καμουφλαρισμένα μέσα στα επεξεργασμένα τρόφιμα _  ο στόχος είναι να τα περιορίσουμε αρχικώς στα 50 γραμμάρια και εν συνεχεία να φθάσουμε στα 25!

Μα τόσο κακό κάνει πια η ζάχαρη; Δυστυχώς, ναι. Παρ΄ ότι ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν, πως η ήπια κατανάλωσή της αποτελεί εξαιρετικό καύσιμο για σωστή λειτουργία του οργανισμού, οι κίνδυνοι από την αύξησή της είναι απείρως σοβαρότεροι  για την υγεία.

Γιατί η ζάχαρη…

  • Αποθηκεύεται ως λίπος. Μπορεί το ήπαρ να έχει την ικανότητα μεταβολισμού της ζάχαρης, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό μας ως ενέργεια αλλά …όλα έχουν τα όριά τους. Όταν η ζάχαρη που προσλαμβάνουμε είναι αυξημένη, τότε το «σύστημα» δεν λειτουργεί. Μετατρέπεται σε λίπος στο ήπαρ, γεγονός που δημιουργεί αντίσταση στην ινσουλίνη, αυξάνοντας τον κίνδυνο για παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2 , καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο.
  • Πλήττει τα κύτταρα. Γιατίεπιταχύνει τη διαδικασία οξείδωσης στα κύτταρά μας με αποτέλεσμα να υφίστανται σοβαρές ζημιές, που οδηγούν σε ηπατικές νόσους και σε νεφρική ανεπάρκεια.
  • Γερνά τον εγκέφαλο. Η ζάχαρη  _ άκουσον, άκουσον! _ ενεργοποιεί το κέντρο ανταμοιβής (!) του εγκεφάλου.  Αυτό όμως  προοδευτικά μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα κέντρα εκείνα του εγκεφάλου, που σχετίζονται με τη μνήμη και τη μάθηση.
  • Γερνά και το δέρμα. Γιατί μπορεί να παρεμποδίσει την παρασκευή του κολλαγόνου, της πρωτεΐνης που κρατά το δέρμα ελαστικό.  Και η έλλειψη κολλαγόνου έχει ως αποτέλεσμα πρόωρες ρυτίδες…
  • Ανοίγει την όρεξη. Επηρεάζει σημαντικά το αίσθημα της όρεξης και της πληρότητας, έτσι ένα μπισκοτάκι  _ που τι ψυχή έχει;_ αντί να μας κόψει την όρεξη, την ανοίγει.
  • Προκαλεί άγχος. Ενώ η ζάχαρη σε μικρές ποσότητες μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα της κορτιζόλης, αντίθετα η υπερβολική κατανάλωσή της θέτει σε κίνδυνο την αντίσταση της ινσουλίνης, η οποία ευθύνεται για το στρες! (Η καλύτερη αντιμετώπιση του άγχους όμως είναι η άσκηση, γιατί μειώνει με φυσικό τρόπο τα επίπεδα της κορτιζόλης).
  • Δίνει μόνον στιγμιαία ενέργεια. Οι υδατάνθρακες και η ζάχαρη  προκαλούν γρήγορη αύξηση της γλυκόζης στο αίμα, κι αυτό μας κάνει να νιώθουμε πιο ενεργοί και δραστήριοι. Όμως μόνον στιγμιαία! Γιατί πολύ γρήγορα πέφτουμε σε υποτονική κατάσταση… (Γεύματα πλούσια σε πρωτεΐνες και φρέσκα λαχανικά δίνουν την καλύτερη και σε μεγαλύτερη διάρκεια ενέργεια που ζητάει ο οργανισμός)
  • Προκαλεί εθισμό.  Η κατάχρηση ζάχαρης οδηγεί στην απελευθέρωση μεγάλης ποσότητας  ντοπαμίνης, του νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου, που συνδέεται με την πρόκληση ευφορίας! Καθώς όμως οι νευρώνες των υποδοχέων ντοπαμίνης υπερδιεγείρονται, ο αριθμός τους υφίσταται σιγά σιγά μειώσεις, έτσι απαιτείται διαρκώς και μεγαλύτερη πρόσληψη ζάχαρης για την ίδια ευχαρίστηση.

 

Δεν είναι όμως επικίνδυνα μόνον τα κουταλάκια ζάχαρη που βάζουμε στον καφέ μας… Είναι κι αυτά _ή κυρίως αυτά_ που δεν μπορούμε να μετρήσουμε. Κρυμμένη σε τυποποιημένα τρόφιμα και σε παραπλανητικές ετικέτες, η ζάχαρη βρίσκεται παντού. Σε τροφές, που λαμβάνουμε χωρίς τύψεις, καθημερινά. Όπως:

 

–Το λευκό ψωμί αλλά και τα συσκευασμένα ψωμιά. Η περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη μπορεί να φθάσει στις δύο μικρές κουταλιές ανά δύο φέτες ψωμιού! (Ως εκ τούτου, προτιμήστε το σταρένιο ψωμί)

– Μπάρες δημητριακών. Υγιεινές μεν, γιατί περιέχουν φυτικές ίνες αλλά όχι και τόσο αθώες. Γιατί ταυτόχρονα περιέχουν τέσσερα διαφορετικά είδη ζάχαρης!

– Σάλτσες. ΄Ολες οι σάλτσες και όχι μόνον  οι τυποποιημένες αλλά και αυτές που συνοδεύουν τα πιάτα εστιατορίου περιέχουν ζάχαρη.

–Ξύδι Bαλσάμικο. Μόνον το αυθεντικό, ιταλικό βαλσάμικο ξύδι, που χρειάζεται 12 χρόνια επεξεργασίας πριν καταναλωθεί δεν περιέχει ζάχαρη. Όλα τα άλλα που κατακλύζουν την αγορά παρασκευάζονται από ξύδι με την προσθήκη καραμέλας και άμυλου καλαμποκιού!

–Smoothies. Υγιεινά αλλά μόνον αν παρασκευάζονται στο σπίτι. Τα άλλα περιέχουν κατά μέσο όρο δώδεκα κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη σε ένα ποτήρι!

–Γιαούρτι. Όχι βέβαια το σκέτο αλλά εκείνα με φρούτα, μέλι ή μαρμελάδα περιέχουν οπωσδήποτε και ζάχαρη.

  -Έτοιμο τσάι. Όταν είναι συσκευασμένο σε μπουκάλια ή κουτάκια έχει και αρκετή ζάχαρη.

–Αποξηραμένα φρούτα: Οι σταφίδες, τα δαμάσκηνα και άλλα φρούτα που προσφέρονται σε συσκευασία περιέχουν ζάχαρη (εκτός φυσικά κι αν αναγράφεται το αντίθετο) και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα: Εως και έξι κουταλάκια ζάχαρη σε μισή κούπα αποξηραμένων φρούτων
    Κι εμείς τι κάνουμε;  Προσέχουμε!

  • Διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες των τυποποιημένων τροφίμων. Οσο πιο ψηλά στη λίστα των συστατικών βρίσκεται η ζάχαρη, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα περιέχουν
  • Αποφεύγουμε τα αναψυκτικά, γιατί η περιεκτικότητά τους σε ζάχαρη είναι πολύ υψηλή.
  • Τρώμε ολόκληρα τα φρέσκα φρούτα, γιατί όταν τα στύβουμε οι φυτικές ίνες απομακρύνονται και απομένουν στο ποτήρι με το χυμό μόνο τα σάκχαρα.